Gemeenteraadslid Bert Bauwelinck (fractieleider TESAMEN) pleit voor een masterplan ‘Molens van Temse’. De maalderij, die er al meer dan 100 jaar actief is in het historische hart van Temse, stopt ermee. Hij stelt voor om het iconische gebouw te bewaren en te renoveren zodat het een nieuwe bestemming kan krijgen als Boelwerfmuseum met een grand café op het gelijkvloers. Het zou mooi zijn als je in de toekomst langs en doorheen het gebouw kan stappen zodat er een open ‘vista’ op de Schelde komt met als surplus aan de waterkant een wandel- en fietsbrug die de Wilfordkaai met het jaagpad op de voormalige Boelwerf verbindt.
De firma ‘Molens van Temse’ houdt er spijtig genoeg mee op. De zaakvoerder vindt geen opvolger voor de meelmaalderij. Het industrieel gebouw van meer dan 100 jaar oud is aan de waterkant vervlochten met een pand uit de vroege 17de eeuw. De eigenaar wil het pand in elk geval niet zomaar afbreken. Gelukkig maar. Het uniek industrieel complex is met de hoofdingang langs de Markt in Temse niet alleen beeldbepalend voor historische kern van de gemeente (vlak naast de decanale kerk), maar het vormt aan het einde van de Wilfordkaai meteen ook dé link van dat centrum met de Schelde.
Bert Bauwelinck, zelfs kunsthistoricus met een bijzondere interesse voor bouwkundig erfgoed, verwijst ook naar de openluchttentoonstelling Ponton Temse (1990) waar curator Jan Hoet zaliger het industrieel pand als een unieke site inschakelde in een expo-parcours met hedendaagse kunst. De Italiaanse arte povera kunstenaar Mario Merz (1925-2003) monteerde toen een neon-kunstwerk tegen de blinde ramen van het gebouw. Het kunstwerk is nu eigendom van de gemeente Temse en strooit nog elke nacht een felrode cryptisch-poëtische boodschap uit over de rivier.
De gemeente Temse moet het voortouw nemen om de (huidige of nieuwe) eigenaar kundig bij te staan in de herbestemming van het gebouw. Misschien kan de gemeente wel zelf het complex verwerven en een studiebureau inschakelen voor de herbestemming waarbij de bevolking betrokken wordt? Een banale opvulling met appartementen is voor Bauwelinck in elk geval geen goede optie. Op de nabije voormalige Boelwerf staan al genoeg dure appartementen.
De stopzetting van de maalderij is voor TESAMEN-raadslid Bauwelinck een unieke kans om dit pand een nieuwe bestemming te geven. Dan kan het pand een ‘focal point’ worden met een publieke functie als tentoonstellingsruimte (waarom geen Boelwerfmuseum?) en met een grand café op het gelijkvloers. Het zwierige baksteengebouw kan dan dienen als dynamisch ‘vliegwiel’ om het historische hart van Temse op een eigentijdse manier te verbinden met de Schelde.
De lokale partij TESAMEN pleit al langer voor een totaalconcept rond het gebouw waarbij de zogenaamde ‘Kleine Kaai’ (westelijke einde van de Wilfordkaai) beter gelinkt wordt aan het doodlopende jaagpad op de voormalige Boelwerf. Zo wordt meteen ook de ‘bottleneck’ van het waterkant-toerisme op die plaats weggewerkt. Dat kan middels een moderne wandel- en fietsbrug met ook een ‘esplanade’ langs de westelijke kant van het molengebouw. Zo komt er niet alleen een link tussen het Boelwerf-jaagpad en de Wilfordkaai maar ook een rondgang omheen het gebouw die kan uitkomen in het slop recht tegenover de zuidelijke ingang van de OLV-Kerk. Dat is nu toch maar een onbestemde ‘restruimte’ die wordt ingenomen als parking voor enkel voertuigen die vlakbij alternatieven genoeg hebben. Temse gaat daarmee scoren.
Stoot een ezel zich telkenmale aan dezelfde gesloopte steen? In Temse wel. Het gemeentebestuur begaat weer een onvergeeflijke erfgoedfout. Op het moment dat de bevoegde Vlaamse minister overweegt om de resterende art deco–woningen aan de Wilfordkaai te beschermen als stadsgezicht, beslist het CD&V-N-VA-bestuur van Temse om de sloopvergunning voor het waardevolle pand aan de Wilfordkaai nr. 33 toe te kennen. Beroep kan aangetekend worden bij de deputatie voor 3 augustus. Zoals bij gelijkaardige dossiers is dat weer mooi geregeld in volle vakantieperiode. Het bestuur van Temse maakt opnieuw een knieval voor projectontwikkelaars.
We zijn nu in de fase NA de domme beslissing van het gemeentebestuur. Het pand zal worden afgebroken. Staat er een boom in jouw buurt? Hou u dan even vast aan de takken daarvan, want de argumentatie van het college van Temse om op 30/6/2014 de sloopvergunning toe te kennen zijn om te blèten: “…overwegende dat door recente ontwikkelingen op de Wilfordkaai, waarbij oudere gebouwen worden vervangen door appartementsgebouwen, er een gevoelige wijziging van het uitzicht langs de Scheldeboorden is ontstaan, waardoor behoud van de erfgoedwaarden, mede door de bouwfysische toestand van het pand, niet in verhouding meer staat met de huidige tendensen langsheen de Wilfordkaai”.
Het college van burgemeester en schepenen van Temse dat al jarenlang deze ‘tendensen’ bevordert, had beter eerlijk geschreven: “wij trekken ons geen bal aan van bouwkundig erfgoed, wij hebben geen goesting om ter zake stedenbouwkundige richtlijnen uit te tekenen en iedereen met voldoende geld kan op de kaai van Temse waardevolle woningen plat gooien om er grijze appartementen neer te poten. Ja wij vinden de dijk van Blankenberge mooi en ook in Benidorm is het gezellig toeven”.
Gemeenteraadslid Bert Bauwelinck én een aantal buurtbewoners gaan in beroep tegen de beslissing van het Temses college.
Nog maar een paar weken geleden was er hoop. In de Gazet van Antwerpen (dd. 17/7/2014) verscheen onderstaand artikel.
Het schepencollege beslist pas op 30 juni over de mogelijke sloop van een waardevol pand op de Wilfordkaai. Het pand staat in een rij die ‘beschermingswaardig’ wordt geacht door minister Bourgeois.
De Wilfordkaai was ooit een idyllische parel aan de Schelde, maar veel van de historische gebouwen gingen de voorbije decennia tegen de vlakte. Ze werden vervangen door eigentijdse appartementsgebouwen, waardoor veel van de vroegere luister verloren ging. Verschillende Temsenaren hopen nu dat de nog resterende panden behouden blijven. Er ligt opnieuw zo’n dossier op tafel. Een projectontwikkelaar plant een nieuwbouwappartement op de plaats waar zich nu nog de ‘woning Van Hoeylandt’ bevindt, ooit het huis van een bekend senator. Het schepencollege moet een beslissing nemen over de bouwvergunning.
Bert Bauwelinck, oppositieleider van sp.a-Groen in de gemeenteraad, hoopt op een negatieve beslissing. “Het gaat om een van de waardevolle gebouwen aan de belle- époquekant van de Wilfordkaai. Heel wat omwonenden en verontruste Temsenaars tekenden terecht bezwaar aan tijdens het openbaar onderzoek”, oordeelt Bauwelinck.
Ontslagnemend Vlaams minister Geert Bourgeois (N-VA) laat intussen weten dat een aantal rijhuizen al aan de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed is toegevoegd. “Het Agentschap Onroerend Erfgoed beoordeelt het ensemble van woningen Wilfordkaai 28-34 als potentieel beschermingswaardig als stadsgezicht. De woning Orlay-De Ryck is potentieel beschermingswaardig als monument”, schrijft de minister. Bert Bauwelinck vindt het ongepast om nu nog een woning uit de betrokken rij te slopen. “Het college kan het dossier voor bescherming niet langer dwarsbomen door sloop- en bouwvergunningen te verstrekken. Nu nog snel een sloopvergunning uitvaardigen, zou getuigen van schuldig verzuim. Stedenbouwkundige verordeningen uitvaardigen om waardevol bouwkundig erfgoed te beschermen, zou beter passen.” Bron: Guy Van Vliet, Gazet van Antwerpen, 17 juni 2014
Foto Wilfordkaai: Bert Bauwelinck – de bedreigde woning nr. 33 staat onder de Vlaamse vlag (met geel aanplakbiljet) – aan de snuit van het witte bestelwagentje
Zou u een folder aannemen als de afgebeelde kandidaat met de oranje bivakmuts je ter hoogte van een marktviskraam een folder aanreikt? Valt te betwijfelen. Trekt die kandidaat de aandacht door het ontregelende beeld? Jazeker! Wandel even mee doorheen de totstandkoming van een assertieve digitale campagne voor Bert B., Kamerkandidaat voor xx.x in Oost-Vlaanderen.
“Proficiat, het is een strijdplaats!”. Met dat fantastische cadeau vertrek je dan na het lijstvormingscongres als eeuwige jongeling, altijd kind gebleven trouwens. Strijden voor de waarachtige zaak, hoe pak je dat aan zonder de mensen de stuipen op het lijf te jagen? Trekken we een gevechtstenue aan? Ja, als mijn gat dan niet te dik is in dat militaire rokje! En gaan we dat herkenbaar doen? We trekken gewoon iets over onze kop, dan primeert de boodschap en gommen we de persoon uit. Balaclava’s of bivakmutsen zijn geschikt. Hooligans, terroristen en overvallers hanteren meestal zwarte varianten. Het Russische feministische anarcho-punkcollectief Pussy Riot droeg kleuriger varianten en combineerde die met speelse bontje kleedjes. Het bracht hen tot in de gevangenis. Wij willen het functionalisme van de fleurige kousenbroeken, de sportschoenen en de guitige kleedjes inzetten voor de inhoud. Mijn vrouw, mijn kinderen en mijn beste vrienden fronsten de wenkbrauwen en dachten dat de tijd van collocatie aangebroken was… “BB, we laten je zitten als je je vrouwenkleren aantrekt” .
Op Facebook draag ik met mijn maten nu al twee maanden panty’s, negligés en oranje bivakmutsen. De gedwongen opname is uitgebleven. We hebben de campagne op een lollige wijze door gesparteld. Strijdend op een strijdplaats. En ja, dat is voor ons op de barricaden kruipen om de sociale zekerheid te beschermen. De deksels verrechtsende maatschappij schijnt geen mededogen meer te hebben voor mensen die het niet goed hebben. De sfeer onder politici verruwt, het lijkt alsof niemand nog een cent over heeft voor solidariteit. En de ‘lapszwanzen’ zeggen dat ons liedje uitgezongen is. Gaan wij nu machteloos aan de kant staan kijken? Neen hoor, wij kiezen voor een masker om meer aandacht te genereren. Dat marcheert. Een vrouwelijk transgender met baard won zonet toch het eurosongfestival met een belabberde ballade. Ook in de politiek hanteren velen het masker. De Britse Fathers 4 Justice (F4J’s) kloegen, verkleed als striphelden comic books, over het feit dat in hun land kinderen na (v)echtscheidingen te vaak aan de moeders worden toegewezen. Batman met een bierbuikje en Superman met een ladder in een blauwe kous beklommen overheidsgebouwen en ze haalden het wereldnieuws. De activisten van Occupy Wall Street zetten een Guy Fawkes-masker op en maakten wereldwijd school met die gezichtsschelp. (Zuid-)Mexicaanse Zapatistas in feestelijke kleedjes zetten bonte bivakmutsen op om hun linkse strijd visueel te ondersteunen. Wie zette nog de maskers op en verbergden hunne kop? Van Zorro, The Mask, the Phantom of the Opera, Kiss en Daft Punk tot Ensor, Paul MacCarthy en Mike Kelley en de ‘talciguines’ –gelovigen die zich in een bui van volksdevotie verkleden als duivels met rode kappen- tot dragers van de traditionele Dogon-maksers in Mali. Kunst, cultuur en traditie weten dat een masker de drager kan versterken, zichzelf kan laten ontstijgen… Stoethaspels worden gemaskerd superhelden, bekende koppen worden anonieme Gilles in Binche of voil jeanetten in Aalst.
Linkse maskers promoten politiek universalisme
Waarom kan het masker in de politiek dan niet? Het kan wel zeker. Amerikaans filosoof Thomas Nail stelt dat het vooral linkse politieke groepen zijn die het masker inschakelen in hun politieke strijd. Hij verwijst naar de anders-globalisten en de anarchisten met hun clownsmaskers. Vaak worden maskers opgezet als statement tegen corruptie en niet-representativiteit van partijen en staten als structuren. Het zich maskeren is dan voor Nail het symbolisch en praktisch afwijzen van de individuele identiteit die door partijen en staten wordt vereist om haar leden te ‘vertegenwoordigen’. ‘Linkse gemaskerden’ creëren voor hem wel een politiek universalisme waarbij iedereen welkom is, in tegenstelling tot rechtse extremisten die met hun verkleedpartijen exclusiviteit nastreven en dus mensen uitsluiten; bijvoorbeeld de leden van de de racistische blankenclub Ku Klux Klan met hun witte kappen. De linkse gekapten streven directe democratie en egalitarisme na. Daar horen ook leden van Pussy Riot bij die met hun acties en filosofie het herstel van een eerlijk democratisch bestel nastreven. Voorwaar een mooie inspiratiebron voor de leden van BB Riot, die de traditionele partijstructuren ook niet aanvallen. Anarchisten kunnen vermoeiend zijn als de relatine uitgewerkt is. Neen, wij promoten de vrolijke revolutie van binnen uit. Wij kandideren voor de traditionele sp.a die een sterke boodschap heeft van solidariteit, die bewezen heeft dat we zaken kunnen veranderen en verbeteren en die wel tegen enige tegendraadse sp.a-leden kan. Je kan onze strapatsen op Facebook vinden.
Filosofe Hanah Arendt stelde in ‘On Revolution’ (1986) dat het stabiele en herkenbare masker van de publieke performer [de politicus] ervoor zorgt dat die het onderscheid kan blijven maken tussen zijn/haar publieke zijn en zijn/haar ‘private’ of natuurlijke zelf. Maar o wee als er geen ‘waarachtige’ persoon achter een masker schuil gaat, maar een hypocriet. “De zin van deze distinctie en het toepasselijke van de metafoor zorgen ervoor dat de ‘persoon’ wordt ‘ontmaskerd’. Er treedt als het ware een verlies in van een wettelijke persoonlijkheid die het natuurlijke menselijk wezen achter zich laat. Het ontmaskeren van de hypocriet zou daarentegen niks meer achterlaten dan het masker op zich, omdat de hypocriet de acteur zelve is, in zoverre hij geen masker draagt. […] Wat de hypocriet zo hatelijk maakt, is niet alleen dat hij zich voordoet als eerlijk, maar ook als ‘natuurlijk’. En wat hem daarenboven zo gevaarlijk maakt buiten die sociale realiteit, waarvan hij het corrupte vertegenwoordigt en als het ware acteert, is dat hij zichzelf instinctief gelijk welk soort masker uit het politieke theater kan toe-eigenen en dat hij daarmee elke dramatis personae kan spelen. In elk geval gebruikt hij dat masker niet, zoals de regels van het politieke spel het vereisen, als een klankbord voor de waarheid. Neen, integendeel, hij gebruikt een masker als vehikel voor bedrog”. Arendt maakt geen onderscheid tussen linkse en rechtse maskerdragers. Zij heeft het over ‘waarachtigen’ en ‘hypocrieten’.
Wat hoop ik dat het merendeel van de nieuwe verkozenen na 25 mei tot de categorie van ‘de echten’ behoren en niet tot die van ‘de valsen’. Zelf hang ik de komende dagen mijn muts toch maar aan de kapstok. Het mondgat is te klein om smakelijk te eten en in mijn gemeente Temse krijg je (zoals overal) voor het ongeregistreerd dragen van gezichtsverhullende maskers een GAS-boete. Ik zou me dus bij mogelijkse verkiezing vanop die strijdplaats gewoon permanent beboet naar de Kamer van Volksvertegenwoordigers moeten begeven en daar toegekomen moeten constateren dat onherkenbare verkozenen niet-representatief zijn. Maar zeg nu zelf als u de moed hebt om de politieke debatten te volgen: het is toch een fascinerende maskerade?
BB Riot
Bert Bauwelinck is kunsthistoricus, fractieleider van TESAMEN in de gemeenteraad van Temse. Hij stond in 2014 voor de sp.a op de 4de (strijd)plaats voor de Kamer in Oost-Vlaanderen.
TEMSE, 1 maart 2014 – In de Gasthuisstraat in Temse, op nauwelijks 5 kilometer van het grote Waasland Shopping Center in Sint-Niklaas, gaven UNIZO en het gemeentebestuur van Temse groen licht voor een ‘mini-koopcentrum’. Dat zou worden verstopt achter de gevels van een woonwijk zodat niemand het kon zien van op de straat. Het terrein ligt een eind weg uit de buurt van de eigen winkelkern. sp.a-Temse heeft zich daar van bij aanvang hevig tegen verzet. Het verstand komt met de jaren… Anno 2014 heeft de projectontwikkelaar zich teruggetrokken. Een nieuwe eigenaar zal er nu -na een grondige sanering- woningen realiseren.
Voor meer info, klik op de website van sp.a-Temse.
In 2010 brachten wij onderstaande bedenkingen in het debat.
“Kan het nog dommer?”, vraagt sp.a-gemeenteraadslid Bert Bauwelinck zich af. “Noch de klanten, noch de omwonenden, noch de winkeliers van Temse zitten te wachten op deze parodie op het Sint-Niklase koopcentrum. Ik hoop dat de Vlaamse Regering dit luchtkasteel torpedeert. Die moet namelijk de komende weken een saneringsconvenant goedkeuren,” aldus Bauwelinck.
Tussen de Gasthuisstraat en de Theo De Deckerlaan, goed verstopt achter de tuinen van een woonwijk in Temse, vlakbij het gemeentelijk kerkhof, en enkel bereikbaar via smalle opritten… komt een ‘mini-koopcentrum’. Dat bleek gisteren op de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening van Temse. Aan de agenda stond de sanering van het voormalig textielbedrijf Wittock-Van Landeghem, momenteel in eigendom van de firma Sioen. De toevoeging ‘mini’ bij koopcentrum maakt het precies schattig, maar onschuldig is het zeker niet. Opvallend: het gemeentebestuur en de lokale UNIZO-afdeling gaan daarmee akkoord en ook een hoop mensen in werkgroepen zien dat allemaal best zitten. Dom, dommer, domst?
verkeersafwikkeling problematisch
Al meer dan 10 jaar moet het bedrijfsterrein gesaneerd worden. De ondergrondse vervuiling waaiert uit tot ver onder de woningen, de tuintjes en een speelpleintje. Drie jaar geleden is men begonnen met het uitgraven van de meest vervuilde kern.. Toen liet de burgemeester van Temse weten dat een omvorming tot KMO-zone niet kon, omdat de verkeersafwikkeling in de woonkern te problematisch zou zijn. Sindsdien bestonden er plannen om de zone om te vormen tot woongebied, maar de sanering blijkt nu te duur uit te vallen. Een investeerder daarvoor werd niet gevonden. De coördinerende intercommunale InterWaas trok zich terug.
Het Vlaamse Gewest wil nu een handje toesteken. Het terrein staat sinds een jaar op een lijst van brownfields die middels een convenant versneld kunnen worden omgevormd; op voorwaarde dat er ook tewerkstelling wordt gecreëerd. Over naar plan C dus…
wit konijn
Gisteren toverde het gemeentebestuur op de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening een wel heel akelig wit konijn uit de hoed… Een private investeerder “met goeie contacten bij de ketens” gaat investeren in een winkelsite op het terrein van de vroegere textielfabriek… Het gaat om de vastgoed-NV Claver uit Merksem. Het gemeentebestuur stapt blindelings achter deze rattenvanger van Hamelen. Op diens website blijkt weinig ervaring met winkelprojecten.
Het geprojecteerde plan op de commissie toont een middenplein waarrond een twaalftal winkelzaken liggen. Welke, dat wist niemand te melden. Wel dat ze ‘complementair’ gaan zijn aan de bestaande zaken. Hebben wij meer kledingwinkels nodig? Moet er nog maar eens een supermarkt of een bouwketen bij? De sp.a denkt van niet.
Gemeenteraadslid Bert Bauwelinck (sp.a): “Dit komt meteen helemaal bovenaan in de lijst met de domme beslissingen van het gemeentebestuur van Temse. In het mini-koopcentrum is parkeerplaats voor 250 auto’s, in de buurt van de huidige winkelkern kan geen extra plaats gecreëerd worden… Waarom laat Temse een studiebureau werken aan een masterplan voor de middenstand en tekent weer een ander consultantsbureau het ruimtelijke uitvoeringsplan voor de huidige winkelkern? Doet het KMO-loket van de gemeente binnenkort aan stervensbegeleiding van de winkels in de Kouterstraat? Sommige van die winkels hebben net forse verfraaiingwerken achter de rug. Weggesmeten geld? De winkelgaanderij in de Vrijheidstraat staat leeg. De ketens en de belangrijkste winkels concentreren zich momenteel in en om de Kouterstraat en trekken volk naar de kleinhandelszaken. Wat als die ketens zich herhuisvesten in het mini-koopcentrum? Nog twee cruciale vragen waarover geen duidelijkheid kwam: hoeveel mensen gaan er dan werken op de nieuwe winkelsite? En wie betaalt de sanering van de ondergrond? Het Vlaams gewest en de gemeente hebben het geld niet. Zal Ovam bijleggen zodat de private investeerder een koopje kan doen en dat koopje duur kan voortverkopen of verhuren?”
bestuur met parkallergie
sp.a-Temse vraagt aan het gemeentebestuur van Temse en aan het Vlaams Gewest om dit winkeldossier nog eens zeer kritisch tegen het licht te houden. Het dossier is onvoldragen. Het bevat nog teveel onopgeloste vragen én het betekent de doodsteek van de overblijvende middenstand een halve kilometer verder. Die lijden momenteel al zwaar onder de concurrentie van het nabije Waasland Shopping Center, het grootste in de provincie.
Misschien moet eens gezocht worden naar een investeerder die een meer gedragen project wenst te realiseren. De gemeentebestuurders in Temse dragen een bewasemde bril waardoor ze enkel nog vastgoedprojecten kunnen zien. Waarom kan de buurt daar niet ‘ontlucht’ worden: een wandelpark, een groenzone, een speelbos, ateliers… dát is wat de volkse en dichtgebouwde buurt nodig heeft. De sanering zal alvast veel minder geld kosten. Het gemeentebestuur van Temse is echter allergisch aan bossen. Zij koesteren veel liever dit ‘winkelpaard van Troje’.
Het Kasteel Bunneghem-Sloor nabij het zwembad van Temse is officieel beschermd. Het neoklassieke gebouw is een van de meest waardevolle gebouwen in de Scheldegemeente en herbergt een unieke Egyptiserende Salon. Gemeenteraadslid Bert Bauwelinck (sp.a) vroeg aan de Vlaamse minister bevoegd voor onroerend erfgoed om het te beschermen. Dat is gelukt! Het pand is inmiddels verkocht. Het aanpalende koetshuis is ook verkocht: de renovatiewerken van dat gedeelte vorderen snel.
Temse werd in 2010 opnieuw opgeschrikt door een cultureel censuur-incident. Pornografisch getinte tekeningen én een crucifix van de jonge kunstenaar Thomas De Ben moesten vooraf van de burgemeester en de cultuurschepen worden verwijderd van een vrijdagavond geopende tentoonstelling in de gemeentelijke expohal Dacca. Gemeenteraadslid Bert Bauwelinck vindt dat de emmer van schaamte en kneuterigheid nu wel goed overloopt in de Scheldegemeente. De kunstenaar verstopte de tekeningen achter papier met ‘censored’ erop en hij hing zijn vuile onderbroek in de plaats van het weggenomen kruisbeeld.
Vitalski-bis
Herinnert u zich de Vitalski-censuuraffaire nog uit 2008? De burgemeester van Temse en zijn college verboden toen een optreden van de standup-comedian. De –overigens brave- voorstelling ‘Mijn Leven met Yves Leterme’ mocht niet worden opgevoerd in het plaatselijke jeugdhuis. Achteraf organiseerden de Temsese socialisten en Groen! dan maar de Vitalski-show, elders in de gemeente. De bestuurders van Temse kregen toen de volle laag in de nationale pers. Op de radio verdedigde de burgemeester zich door te zeggen dat werd ingegrepen om de ‘jeugdigste jeugd’ te beschermen.
Wie dacht dat burgemeester en schepenen zich voortaan zouden hoeden voor dergelijke communicatieblunders is er aan voor de moeite. De burgemeester en de cultuurschepen verboden zopas het tonen van een aantal pornografisch getinte tekeningen van de jonge kunstenaar Thomas De Ben op de tentoonstelling ‘Artawa’ in op de Dacca-zolder in Temse. En ook een crucifix aan de ingang van de afgeschermde ruimte moest weggenomen worden. “We blijven een dorp onder de kerktoren”, zeiden ze zelf tegen De Ben. Inderdaad.
Vuile onderbroek is properder dan crucifix
Kunstenaar Thomas De Ben (°1988) is verbouwereerd en verbolgen. Hij verstopte een tiental van zijn tekeningen achter papier met daarop ‘censored’ in het lettertype ‘comic sans’ (sic). En op de plaats van de crucifix hing hij doodleuk zijn vuile onderbroek. Thomas De Ben doet zijn verhaal: “Ik heb al een hele tijd aan de organisatoren laten weten wat mijn werk voorstelde. Ze vonden het allemaal prima. Deze week ging ik de tekeningen ophangen. Een andere kunstenares voelde zich ongemakkelijk bij de expliciete beelden en ging haar beklag doen bij de burgemeester. Als mijn werk getoond werd, dan trok zij zich terug. Om tegemoet te komen aan een aantal bekommernissen maakten we een zwarte box waarin de tekeningen werden opgehangen. Zo zouden gevoelige kijkers niet gechoqueerd worden. Woensdagavond hing alles op, achter de panelen. Toen zijn de burgemeester en de schepen van cultuur de werken komen keuren. De helft van de tekeningen konden voor hen niet door de beugel. Ze moesten weg. Ik heb dat niet gedaan. Ik heb ze afgedekt met de woorden ‘censored’ zodat de mensen duidelijk konden zien wat er aan de hand was. De burgemeester en de schepen zijn vlak voor de opening nog eens in de afgescheiden ruimte komen kijken om te zien of de meest expliciete beelden niet meer zichtbaar waren. Toen moest ook het kruisbeeld aan de ingang van de ruimte weg. Dat was niet compatibel met de tekeningen. Ik kwam net terug van kamp met de KSA. Het leek me dan ook gepast om mijn vuile kamponderbroek in de plaats van de crucifix te hangen.”
Een poes die niet miauwt
Gemeenteraadslid Bert Bauwelinck (sp.a) weet niet of hij moet lachen of huilen van heel deze toestand. De tekeningen zijn aandoenlijk eenvoudig en toch zeer sterk. Ze tonen achter panelen heeft wel iets. De Ben heeft aan de twee ingangen van die louche vliegengordijnen met slierten gehangen. Zoals achteraan in een videotheek voor de speciale films. In een hoek van de ruimte staat op de grond een kleine plaasteren poes… die moest miauwen als je binnenkwam, maar ze leek al gesaboteerd. Misschien was ze onklaar gemaakt wegens té expliciet?
De meeste bezoekers wisten tijdens de vernissage niet waar ze het hadden van plaatsvervangende schaamte. Niet omdat er tussen de tekeningen een Jommeke met slechte tanden hing met op zijn schouder Flip de papegaai. “Pijpen is de max!” staat er op. Een hilarische pastiche op het standbeeld van Jommeke en zijn Flip dat de burgemeester een paar straten verder voor de bibliotheek heeft laten zetten. De toeschouwers waren ook niet gechoqueerd door de technicolor-portretten van een piemel en een vulva. En ook het logo van het lokale frituur ‘Bij den Bengie’ was een felgesmaakte vettige toevoeging. De bezoekers –veelal jongeren en hun ouders- waren gewoon kwaad op de censuur van het college. Ze wilden best eens zien wat niet door de beugel kon.
De beelden met de geërecteerde piemels waren dus verstopt. De eer van de ‘jeugdigste jeugd’ van Temse werd weer op de valreep gered door het college… Thomas De Ben haalt op de openingsavond met plezier de tekeningen even uit hun kader voor ons. Tja… heel wat opgerichte penissen en een paar ingewikkelde seksacties. Grappig en kleurrijk! Het heeft iets van Southpark. Vooral dan de reactie van de moraalpolitie.
Niets nieuws onder de erogene zon(e)
Waar halen de gemeentebestuurders het in hun hoofd om als een rogatoire censuurcommissie werken te gaan verbieden en in te grijpen in het concept van de kunstenaar? De hele tentoonstelling raakt door de bemoeienissen van burgemeester en schepen besmet. Bijzonder cynisch en hypocriet klinken dan ook de woorden van de burgemeester in de begeleidende catalogus: “Binnen het thema water werden de kunstenaars volledig vrijgelaten in de keuze van hun onderwerp en de uitwerking”.
Hebben wij trouwens 100 jaar geleden al geen pornografisch getint werk gezien van Felicien Rops, Picasso, Ensor? En wat met de succesvolle Feminatheek van Louis Paul Boon? En hebben eigentijdse kunstenaars als Anne-Mie van Kerckhoven, Bruce Nauman, Elke Krystufek, Wim Delvoye en Paul McCarthy ons ook al niet verblijd met boeiend werk in de seksuele sfeer? Het publiek, ook jongeren en kinderen, kunnen daar in een tentoonstellingssfeer goed mee omgaan. Musea en hun verantwoordelijken hangen als het té verregaand is wel een waarschuwend plakkaatje met daarop ‘opgepast expliciete beelden’ of zelfs ‘verboden onder de 18 jaar’. In Temse niet hoor. Daar gaan de politici vooraf eens kijken wat getoond mag worden en wat weg moet…
De drie jonge organisatoren (zelf deelnemers aan de groepstentoonstelling) staan zelf met de rug tegen de muur. Ze betreuren het incident. sp.a-Temse vindt de tentoonstelling in elk geval een lovenswaardig initiatief en hoopt dat er veel volk komt kijken.
De tentoonstelling Artawa mét de gecensureerde tekeningen en de onderbroek van Thomas De Ben loopt nog tot 29 augustus. Ook een aantal andere kunstenaars maken trouwens interessant werk: schilders Mattias Christiaens, Tom Van Puyvelde en Stoffel Engels bijvoorbeeld. En ook fotografen Rulan Kurek en Laurens Peeters.
En Temse? Hopelijk leidt dit censuur-incident tot een bezinning bij het gemeentebestuur anders kunnen we dankzij de burgemeester en de cultuurschepen spijtig genoeg niet langer meedingen naar de prijs van de ‘Vetste gemeente van Vlaanderen’ van jeugdminister Pascal Smet. De CD&V-bestuurders dragen liever de titel ‘Kneuterigste gemeente van Vlaanderen’.
De automobiliteit vaart wel bij de ontdubbeling van de Scheldebrug in Temse. Dat is een goeie zaak… voor de Wase automobilisten. Het gemeentebestuur van Temse heeft alle mogelijke overlegfora, lobbies, publicaties… gebruikt om deze realisatie te verwezenlijken en in de verf te zetten. Een kleine gemeente kan blijkbaar wegen! Kan die truc herhaald worden voor fietsers en treinreizigers?
De fietsers komen niet écht positief uit dit ontdubbelingsverhaal komen. Er zijn de geschrapte fietspaden langsheen de N16 op het grondgebied van Temse. Er zijn ook –zo leer ik uit de eerste weken esplanade-observatie op de Scheldebrug- de vele fietsers die komende van Bornem in Temse bijna de trappen afdonderen met hun tweewieler omdat niet goed aangegeven is dat rechtstreekse toegang tot de Wilfordkaai enkel via trappen verloopt. De signalisatie moet duidelijker zodat malheuren vermeden worden.
Een stugger probleem blijkt de treinmobiliteit. Eén trein per uur in Temse buiten de spits in de richting van Sint-Niklaas en Mechelen is écht te weinig is. Opnieuw circuleren er op de NMBS-lijn 54 petitielijsten die betere treinverbindingen bepleiten. De stations van Sint-Niklaas en Mechelen zijn trieste pleisterplaatsen voor gestrande treinreizigers uit Temse die steevast hun verbindingen naar mislopen…
De Vlaamse regering heeft inmiddels in het kader van de “Mobiliteitsvisie 2020” groen licht gegeven voor De Lijn om een netwerk uit te bouwen met snelle en frequente sneltrams en lighttrains op ‘onze’ treinsporen. Tegen 2020 wil men daarin al een eind gevorderd zijn. Sommigen van ons kunnen dan net op pensioen. In elk geval is het een hoopvolle ontwikkeling.
Zeer knap op dat vlak is het voorstel van ABLLO en TreinTramBus om een ondernemingsplan uit te tekenen voor een ‘Regiometro’ op de spoorlijnen 52 en 54. Hun voorstel dat op 17 juni in Boom werd gepresenteerd om de Antwerpse periferie (Waasland en Rupelstreek) vlotter en frequenter te verbinden met de grote steden krijgt de steun van een aantal burgemeesters. Logisch want het zet de krijtlijnen uit voor beter treindiensten (tot één trein per kwartier in elke richting), aangepaste spoorlijnen en toegankelijker perrons, hedendaagse stations en nieuwe haltes…
Temse en de andere gemeenten uit het Waasland, Klein-Brabant en de Rupelstreek moeten een meer ‘trekkende rol’ spelen om de treinmobiliteit voor onze regio te verbeteren De ontdubbelde Scheldebrug is er ook niet gekomen na het schrijven van een “brief aan Brussel”.
De gemeenten kunnen bijvoorbeeld een treinwerkgroep oprichten met daarin de regionale politieke verantwoordelijken, de juiste ambtelijke verantwoordelijken (NMBS, De Lijn,…), specialisten als ABLLO en een afvaardiging van de treingebruikers om te wegen op een betere treinmobiliteit.
De nieuwe uurregelingen van de treinen zijn inmiddels sinds december 2013 van kracht. Op korte termijn moet er bemiddeld worden tussen de treinreizigers en de NMBS zodat klachten inzake gemiste aansluitingen ernstig worden genomen en de mensen terug hun verloren aansluitingen krijgen.
Bert Bauwelinck 